Nega "@" belgisi o'ylab topilgan?
Qizig’i shundaki, bizda u “kuchukcha” deb nomlanadi, masalan, Vetnamda bu aylana harf deb ataladi, Gretsiyada – kichik o’rdak, Bolgariyada esa – maymun. Nega “Kuchukcha” kuchukcha deb nomlagan? Balki u yotgan kuchukchaga o’xshash ko’rinishga ega bo’lgani uchundir. Aytishlaricha, bu ifoda Adventure kompyuter o’yinidan kelib chiqqan va qahramonni hamrohlikda doim kuchukda bo’lgan, uning ismi – @ edi.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, @ belgida boshqa ko’plab qiziqarli nomlari bor: o’rgimchak maymun, maymun dumi, chuvalchang, filning xartumi, kesilgan shtrudel, koritsali bulochka, balikli rulet, qurbaqa, sichqoncha, kana va xokazo.
Hozirgi kunda elektron pochta manzillarida juda keng tarqalgan "@" belgisi, Internetga maxsus oʻylab topilmagan. Ushbu belgi Uyg'onish davrida ham ishlatilgan(XV-XVI asrlarda). Ispan, portugal va fransuz tillarida bu belgi an'anaviy ravishda arroba degan ma'noni anglatadi(vazn o'lchovi 12-13 kg). Keyin "kuchukcha" yuk jo'natmalariga ko'chib o'tdi, bu yerda foydalanish yozuvlarni qisqartirishga yordam berdi - bu "tomonidan" degan ma'noni anglatuvchi "preposition" ning inglizcha oldingi versiyasi edi.
Ushbu belgi buxgalteriya hujjatlarida ishlatilganligi sababli, tabiiy ravishda birinchi yozuv mashinalarining klaviaturalarida paydo bo'ldi. Aynan o'sha erda Amerikaning BBN Technology kompaniyasining tadqiqotchisi Rey Tomlinson uni uzoqdagi kompyuterga xabarlar yuboradigan pochta dasturini ishlab chiqayotganda payqagan. Shunday qilib, belgi elektron pochtaning ramziga aylanib qolgan)
#kuchukcha #nega
Qizig’i shundaki, bizda u “kuchukcha” deb nomlanadi, masalan, Vetnamda bu aylana harf deb ataladi, Gretsiyada – kichik o’rdak, Bolgariyada esa – maymun. Nega “Kuchukcha” kuchukcha deb nomlagan? Balki u yotgan kuchukchaga o’xshash ko’rinishga ega bo’lgani uchundir. Aytishlaricha, bu ifoda Adventure kompyuter o’yinidan kelib chiqqan va qahramonni hamrohlikda doim kuchukda bo’lgan, uning ismi – @ edi.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, @ belgida boshqa ko’plab qiziqarli nomlari bor: o’rgimchak maymun, maymun dumi, chuvalchang, filning xartumi, kesilgan shtrudel, koritsali bulochka, balikli rulet, qurbaqa, sichqoncha, kana va xokazo.
Hozirgi kunda elektron pochta manzillarida juda keng tarqalgan "@" belgisi, Internetga maxsus oʻylab topilmagan. Ushbu belgi Uyg'onish davrida ham ishlatilgan(XV-XVI asrlarda). Ispan, portugal va fransuz tillarida bu belgi an'anaviy ravishda arroba degan ma'noni anglatadi(vazn o'lchovi 12-13 kg). Keyin "kuchukcha" yuk jo'natmalariga ko'chib o'tdi, bu yerda foydalanish yozuvlarni qisqartirishga yordam berdi - bu "tomonidan" degan ma'noni anglatuvchi "preposition" ning inglizcha oldingi versiyasi edi.
Ushbu belgi buxgalteriya hujjatlarida ishlatilganligi sababli, tabiiy ravishda birinchi yozuv mashinalarining klaviaturalarida paydo bo'ldi. Aynan o'sha erda Amerikaning BBN Technology kompaniyasining tadqiqotchisi Rey Tomlinson uni uzoqdagi kompyuterga xabarlar yuboradigan pochta dasturini ishlab chiqayotganda payqagan. Shunday qilib, belgi elektron pochtaning ramziga aylanib qolgan)
#kuchukcha #nega
Nega biz piyoz toʻgʻraganda yigʻlaymiz?
Buning sababi lakrimator deb nomlangan piyozning maxsus moddasi, bu lotincha ko'z yosh degan ma'noni anglatadi. Piyoz toʻgʻralganda, bu moddalar ajralib chiqadi va suvda eriydi va sulfat kislota hosil qiladi.
Koʻz yoshlanmasligi uchun tinmasdan javrab turish yoki saqich chaynash tavsiya qilinadi, sinalgan usul😁
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Buning sababi lakrimator deb nomlangan piyozning maxsus moddasi, bu lotincha ko'z yosh degan ma'noni anglatadi. Piyoz toʻgʻralganda, bu moddalar ajralib chiqadi va suvda eriydi va sulfat kislota hosil qiladi.
Koʻz yoshlanmasligi uchun tinmasdan javrab turish yoki saqich chaynash tavsiya qilinadi, sinalgan usul😁
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega bir yilda 12 oy bor?
Chunki unda 12 ta oy bor😂
Qadim zamonlardan beri odamlar vaqtni hisoblash uchun takrorlanadigan tabiiy hodisa va jarayonlardan foydalanganlar. Masalan, bir yil - daryodagi toshqindan keyingi toshqingacha bo'lgan vaqt(Nil daryosi, Misr). Bir oy esa yangi oydan yangi oygacha bo'lgan vaqt, ya'ni taxminan 29,5 quyosh kuni. Bir yil ichida taxminan 12 ta oy boʻladi, shuning uchun bir yil 12 oy hisoblangan. Bunda qamariy yil(xijriy) Quyosh yilidan qisqa. Qadimgi misrliklarning quyosh taqvimida 365 kun bor edi: 30 kunlik 12 oy va yil oxirida besh kun, ular biron bir oyga kiritilmagan.
Javob qoniqarlimi🤓
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Chunki unda 12 ta oy bor😂
Qadim zamonlardan beri odamlar vaqtni hisoblash uchun takrorlanadigan tabiiy hodisa va jarayonlardan foydalanganlar. Masalan, bir yil - daryodagi toshqindan keyingi toshqingacha bo'lgan vaqt(Nil daryosi, Misr). Bir oy esa yangi oydan yangi oygacha bo'lgan vaqt, ya'ni taxminan 29,5 quyosh kuni. Bir yil ichida taxminan 12 ta oy boʻladi, shuning uchun bir yil 12 oy hisoblangan. Bunda qamariy yil(xijriy) Quyosh yilidan qisqa. Qadimgi misrliklarning quyosh taqvimida 365 kun bor edi: 30 kunlik 12 oy va yil oxirida besh kun, ular biron bir oyga kiritilmagan.
Javob qoniqarlimi🤓
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega tungi ko'rish moslamalarida hamma narsa yashil rangda boʻladi?
An'anaviy tungi ko'rish moslamalarida (issiqlikni "koʻrish" tizimlilari emas) linzalarga tushadigan yorug'lik oq va qora ranglarga aylanadi va faqat fosforli ekranga tushganda u yashil ranglarga ega bo'ladi. Yashil rang ikkita sababga ko'ra tanlangan: birinchidan, inson ko'zi aynan shu rang yaxshiroq koʻradi, ikkinchidan, uzoq vaqt foydalansa ham ko'zlarni charchatmaydi.
P.s Siz ulardan foydalanganmisiz?
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
An'anaviy tungi ko'rish moslamalarida (issiqlikni "koʻrish" tizimlilari emas) linzalarga tushadigan yorug'lik oq va qora ranglarga aylanadi va faqat fosforli ekranga tushganda u yashil ranglarga ega bo'ladi. Yashil rang ikkita sababga ko'ra tanlangan: birinchidan, inson ko'zi aynan shu rang yaxshiroq koʻradi, ikkinchidan, uzoq vaqt foydalansa ham ko'zlarni charchatmaydi.
P.s Siz ulardan foydalanganmisiz?
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega samolyotlar 10 km balandlikda uchishadi?
Havo samolyotning dvigatellarini ishlashi va koʻtarish kuchini yaratishi uchun zarurdir. Parvoz tezligi qanchalik baland bo'lsa, havo zichligi past bo'ladi. Yerga yaqin zich havoda tez uchish qiyin va qimmat.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Havo samolyotning dvigatellarini ishlashi va koʻtarish kuchini yaratishi uchun zarurdir. Parvoz tezligi qanchalik baland bo'lsa, havo zichligi past bo'ladi. Yerga yaqin zich havoda tez uchish qiyin va qimmat.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega tayoqchalar bilan?
Qadimdan Xitoy va Yaponiyada tayoqchalar bilan ovqatlanish odat tusiga kirgan. Birinchidan, bu juda qulay: sayr qiluvchiga o'zi bilan pichoq olib yurishning hojati yo'q. Ikkinchidan: siz tayoqchalar bilan kamroq ovqat yeysiz, bu oshqozonga foydali.
Uchinchidan, bu juda ajoyib: Xitoy olimlari aniqlashicha, tayoqchalardan foydalangan odam ovqat paytida qo'lida joylashgan 40 ga yaqin hayotiy nuqtalarni massaj qiladi. Yapon shifokorlari tayoqchalar bilan ovqatlanishni boshlagan bolalar qoshiqdan ovqatlanadiganlarga qaraganda tezroq rivojlanib ketadi deb hisoblaydi.
Shuningdek, tayoqchalar ramziy ma'noga ega. Ular yangi turmush qurganlarga uygʻunlik va ajralmaslik ramzi. Ular yogʻoch, suyak va metalldan yasaladi.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Qadimdan Xitoy va Yaponiyada tayoqchalar bilan ovqatlanish odat tusiga kirgan. Birinchidan, bu juda qulay: sayr qiluvchiga o'zi bilan pichoq olib yurishning hojati yo'q. Ikkinchidan: siz tayoqchalar bilan kamroq ovqat yeysiz, bu oshqozonga foydali.
Uchinchidan, bu juda ajoyib: Xitoy olimlari aniqlashicha, tayoqchalardan foydalangan odam ovqat paytida qo'lida joylashgan 40 ga yaqin hayotiy nuqtalarni massaj qiladi. Yapon shifokorlari tayoqchalar bilan ovqatlanishni boshlagan bolalar qoshiqdan ovqatlanadiganlarga qaraganda tezroq rivojlanib ketadi deb hisoblaydi.
Shuningdek, tayoqchalar ramziy ma'noga ega. Ular yangi turmush qurganlarga uygʻunlik va ajralmaslik ramzi. Ular yogʻoch, suyak va metalldan yasaladi.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega odam uxlab qolish paytini eslamaydi?
Yotishdan oldin miyaning qisqa muddatli xotirasigina yoniq boʻladi.
Biror kishi uyqusidan 5 daqiqa oldin nima boʻlganini eslamaydi. Uyqu paytida bizning uzoq muddatli xotiramiz o'chiriladi. Masalan, agar siz uxlayotgan kishini uyg'otib, undan biron bir narsani so'rasangiz va u 5 daqiqadan kamroq vaqt ichida uxlab qolsa, u uygʻonganidan keyin u suhbat haqida hech narsa eslamaydi.
Chunki, uzoq muddatli xotira "oʻchirilgan", qisqa muddatli xotirada esa maʼlumot koʻp turmaydi😁
Baʼzi odamlarda, uyqu payti tugul, uygʻoq vaqtida ham uzoq muddatli xotira oʻchirilgan boʻladi, undaylar xalq tilida "esi yoʻq" deyiladi😂.
Bunga maʼlumotlarni haddan tashqari koʻp qabul qilish/kerak, nokerakka ajratmaslik/maʼlumotlarni filtr qilmaslik sabab boʻladi.
Bunday hollarda koʻpincha kuchli bosh ogʻrigʻi(migren) kuzatilishi mumkin.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Yotishdan oldin miyaning qisqa muddatli xotirasigina yoniq boʻladi.
Biror kishi uyqusidan 5 daqiqa oldin nima boʻlganini eslamaydi. Uyqu paytida bizning uzoq muddatli xotiramiz o'chiriladi. Masalan, agar siz uxlayotgan kishini uyg'otib, undan biron bir narsani so'rasangiz va u 5 daqiqadan kamroq vaqt ichida uxlab qolsa, u uygʻonganidan keyin u suhbat haqida hech narsa eslamaydi.
Chunki, uzoq muddatli xotira "oʻchirilgan", qisqa muddatli xotirada esa maʼlumot koʻp turmaydi😁
Baʼzi odamlarda, uyqu payti tugul, uygʻoq vaqtida ham uzoq muddatli xotira oʻchirilgan boʻladi, undaylar xalq tilida "esi yoʻq" deyiladi😂.
Bunga maʼlumotlarni haddan tashqari koʻp qabul qilish/kerak, nokerakka ajratmaslik/maʼlumotlarni filtr qilmaslik sabab boʻladi.
Bunday hollarda koʻpincha kuchli bosh ogʻrigʻi(migren) kuzatilishi mumkin.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega odamga belanchakda tebranish yoqadi?
Hammasi biz yorugʻ dunyoni koʻrmasimizdan avval boshlangan. Onaning harakatlari bilan birgalikda homila ham harakat qiladi, u yoqdan bu tomonga tebranadi.
Yangi tugʻilgan bolani qoʻllarida, beshikda, aravachada silkitishadi, shunda bola tinchlanib, yigʻlashni toʻxtatadi va oxir-oqibat uxlab qoladi. Tebratilganda bola oʻzini ona qornidagiday xavfsizlik, himoya, qulay holat va xotirjamlikni his qiladi.
Odamga hali oʻzini tanishga ulgurmagan paytda oʻrganib qolgan ishi takrorlanishi yoqadi.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Hammasi biz yorugʻ dunyoni koʻrmasimizdan avval boshlangan. Onaning harakatlari bilan birgalikda homila ham harakat qiladi, u yoqdan bu tomonga tebranadi.
Yangi tugʻilgan bolani qoʻllarida, beshikda, aravachada silkitishadi, shunda bola tinchlanib, yigʻlashni toʻxtatadi va oxir-oqibat uxlab qoladi. Tebratilganda bola oʻzini ona qornidagiday xavfsizlik, himoya, qulay holat va xotirjamlikni his qiladi.
Odamga hali oʻzini tanishga ulgurmagan paytda oʻrganib qolgan ishi takrorlanishi yoqadi.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega yugurganimizda yon tomonda ogʻriq paydo boʻladi?
Agar siz yugurish/tez yurish paytida oʻng yoki chap tomonda ogʻrigʻini sezsangiz, bilingki, bu jigardagi (oʻng tomonda) va taloqdagi ogʻriq(chap tomonda).
Tinch holatda qonning bir qismi "zaxirada" turadi, aylanib yuradigan qonning asosiy qismi koʻkrak va qorin boʻshligʻida boʻladi.
Agar biz tanamizni qizdirib olmasdan tez harakatlansak (tez yurish yoki yugurish) zaxiradagi qon ishga tushadi lekin faol qonga qoʻshilolmay jigar va taloqqa quyiladi.
Qon bilan to'lib toshib, kattalashgan organlar hujayralari "eziladi". Ularda ogʻriq retseptorlari mavjud va buuum😖
P.s Shuning uchun jismoniy mashq bilan muntazam shugʻullanish(shoshilinch vaziyatlarda bunday boʻlmasligi uchun) va albatta undan oldin qizib olishni talab qilaman😁
P.s.s Shu kabi nega deb boshlanadigan qiziqarli va oʻylandiradigan savollarga javoblarni #nega heshtegi ostida berib boryapmiz.
Maʼqul kelyaptimi?
@Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Agar siz yugurish/tez yurish paytida oʻng yoki chap tomonda ogʻrigʻini sezsangiz, bilingki, bu jigardagi (oʻng tomonda) va taloqdagi ogʻriq(chap tomonda).
Tinch holatda qonning bir qismi "zaxirada" turadi, aylanib yuradigan qonning asosiy qismi koʻkrak va qorin boʻshligʻida boʻladi.
Agar biz tanamizni qizdirib olmasdan tez harakatlansak (tez yurish yoki yugurish) zaxiradagi qon ishga tushadi lekin faol qonga qoʻshilolmay jigar va taloqqa quyiladi.
Qon bilan to'lib toshib, kattalashgan organlar hujayralari "eziladi". Ularda ogʻriq retseptorlari mavjud va buuum😖
P.s Shuning uchun jismoniy mashq bilan muntazam shugʻullanish(shoshilinch vaziyatlarda bunday boʻlmasligi uchun) va albatta undan oldin qizib olishni talab qilaman😁
P.s.s Shu kabi nega deb boshlanadigan qiziqarli va oʻylandiradigan savollarga javoblarni #nega heshtegi ostida berib boryapmiz.
Maʼqul kelyaptimi?
@Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega sentyabr yilning to'qqizinchi oyi, lekin maʼnosi yettinchi degani?
Sentyabr - toʻqqizinchi oy, ammo uning nomi lotincha "septem" soʻzidan olingan boʻlib, "yetti" degan ma'noni anglatadi. Xuddi shunday oktyabr, noyabr va dekabr oylarining nomlari lotincha 8, 9 va 10 raqamlaridan kelib chiqqan. Qadimgi Rimda yil 1-mart sanasidan boshlab hisoblangan va oy nomlari tartib sonlariga to'g'ri kelgan. Yuliy Sezar davrida taqvimning boshlanishi 1-yanvar qilib belgilandi, lekin oylarning nomlarini o'zgartirishmadi.
P.s Mana senga xato😁
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Sentyabr - toʻqqizinchi oy, ammo uning nomi lotincha "septem" soʻzidan olingan boʻlib, "yetti" degan ma'noni anglatadi. Xuddi shunday oktyabr, noyabr va dekabr oylarining nomlari lotincha 8, 9 va 10 raqamlaridan kelib chiqqan. Qadimgi Rimda yil 1-mart sanasidan boshlab hisoblangan va oy nomlari tartib sonlariga to'g'ri kelgan. Yuliy Sezar davrida taqvimning boshlanishi 1-yanvar qilib belgilandi, lekin oylarning nomlarini o'zgartirishmadi.
P.s Mana senga xato😁
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega benzinni suv bilan o'chirib bo'lmaydi?
Benzin yonuvchan suyuqliklar sinfiga kiradi. Ko'pgina yonuvchan moddalardan farqli, yonayotgan benzinni suv bilan oʻchira olmaysiz: bu bilan battar alangalantirasiz.
Yonish bu moddani(yonuvchan) kislorod bilan birlashish jarayoni, shuning uchun olovni o'chirishda asosiy maqsad yonayotgan materialga kislorod oqimini cheklash.
Suv bilan o'chirish - yonayotgan narsaga kislorod bilan kirishni to'xtatish, chunki suv uni namlik bilan o'rab oladi (va qo'shimcha ravishda suv uning haroratini pasaytiradi). Suv bilan benzin aralashmaydi, undan yengil bo'lgani uchun yongʻin bilan birga yoyila boshlaydi.
Shuning uchun, ochiq joyda benzinni o'chirish uchun siz unga havo kirishini to'sishning boshqa usullaridan foydalanishingiz kerak, masalan, qum yoki tuproq bilan koʻmish. Iloji bo'lsa, avval siz olov tarqalishini oldini olishingiz kerak: buning uchun avval olov atrofini tuproq bilan qoplashingiz va shu yoʻsinda markazga tomon yurishingiz kerak.
Agar benzin ochiq idish ichida yonsa, qum bilan oʻchirmang, agʻdarib yuborishingiz mumkin, bu esa yonayotgan benzinning to'kilishiga va olovning tarqalishiga olib keladi. Idishni qalin mato parchasi - gilamcha, palto yoki adyol bilan yopish yaxshiroq.
#nega #xavfsizlik
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Benzin yonuvchan suyuqliklar sinfiga kiradi. Ko'pgina yonuvchan moddalardan farqli, yonayotgan benzinni suv bilan oʻchira olmaysiz: bu bilan battar alangalantirasiz.
Yonish bu moddani(yonuvchan) kislorod bilan birlashish jarayoni, shuning uchun olovni o'chirishda asosiy maqsad yonayotgan materialga kislorod oqimini cheklash.
Suv bilan o'chirish - yonayotgan narsaga kislorod bilan kirishni to'xtatish, chunki suv uni namlik bilan o'rab oladi (va qo'shimcha ravishda suv uning haroratini pasaytiradi). Suv bilan benzin aralashmaydi, undan yengil bo'lgani uchun yongʻin bilan birga yoyila boshlaydi.
Shuning uchun, ochiq joyda benzinni o'chirish uchun siz unga havo kirishini to'sishning boshqa usullaridan foydalanishingiz kerak, masalan, qum yoki tuproq bilan koʻmish. Iloji bo'lsa, avval siz olov tarqalishini oldini olishingiz kerak: buning uchun avval olov atrofini tuproq bilan qoplashingiz va shu yoʻsinda markazga tomon yurishingiz kerak.
Agar benzin ochiq idish ichida yonsa, qum bilan oʻchirmang, agʻdarib yuborishingiz mumkin, bu esa yonayotgan benzinning to'kilishiga va olovning tarqalishiga olib keladi. Idishni qalin mato parchasi - gilamcha, palto yoki adyol bilan yopish yaxshiroq.
#nega #xavfsizlik
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega klaviaturada harflar alifbo tartibida joylashmagan?
Hozir ishonish qiyin lekin, eski yozuv mashinkalarida ham harflar aynan shu tarzda joylashtirilgan boʻlgan.
Eng birinchi yozuv mashinkalarida harflar aynan ingliz alifbosi tartibida ikki qatorga joylashtirilgan boʻlgan. Avvaliga hech qanday muammolar boʻlmagan.
Ammo foydalanuvchilar ularga o'rganib, tugmachalarni tezroq bosishni boshlashganda, mashinkaning bolg'achalari joyiga qaytishga ulgurmay bir-biriga o'ralashib tiqilib qolavergan. Bunga alifboda ketma-ket keladigan harflar, inglizcha so'zlarda ham koʻpincha yonma-yon yozilishi asosiy sabab boʻlgan.
Aynan shu muammoni to'g'irlash maqsadida hozirgi QWERTY deb nomlanadigan yangi klaviatura ixtiro qilgan. Bu klaviaturada endi harflar 4 ta qatorga joylashtirilgan va ingliz tilida birga koʻp qo'llaniladigan t-h, s-t, n-o, p-r kabi harflar bir biridan uzoqroqga joylashtirilgan edi.
Natijada mashinkada yozish yanada qulayroq va tezroq boʻlgan. Odamlar tez orada unga o'rganib qolishdi. Shuning uchun keyinchalik eng birinchi kompyuterlarda ham aynan shu klaviaturani saqlab qolishga qaror qilingan.
QWERTY so'zi lotincha klaviaturaning eng birinchi harflaridan yasalgan.
Kirillcha klaviatura esa harflarni terishni iloji boricha qulayroq va osonroq qilish uchun avval boshidan shu tartibda joylashtirilgan.
Boshqa klaviatura turlari ham bor:
Qwertz, Dvorak, Colemak, Azerty va b.
#nega #klaviatura
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Hozir ishonish qiyin lekin, eski yozuv mashinkalarida ham harflar aynan shu tarzda joylashtirilgan boʻlgan.
Eng birinchi yozuv mashinkalarida harflar aynan ingliz alifbosi tartibida ikki qatorga joylashtirilgan boʻlgan. Avvaliga hech qanday muammolar boʻlmagan.
Ammo foydalanuvchilar ularga o'rganib, tugmachalarni tezroq bosishni boshlashganda, mashinkaning bolg'achalari joyiga qaytishga ulgurmay bir-biriga o'ralashib tiqilib qolavergan. Bunga alifboda ketma-ket keladigan harflar, inglizcha so'zlarda ham koʻpincha yonma-yon yozilishi asosiy sabab boʻlgan.
Aynan shu muammoni to'g'irlash maqsadida hozirgi QWERTY deb nomlanadigan yangi klaviatura ixtiro qilgan. Bu klaviaturada endi harflar 4 ta qatorga joylashtirilgan va ingliz tilida birga koʻp qo'llaniladigan t-h, s-t, n-o, p-r kabi harflar bir biridan uzoqroqga joylashtirilgan edi.
Natijada mashinkada yozish yanada qulayroq va tezroq boʻlgan. Odamlar tez orada unga o'rganib qolishdi. Shuning uchun keyinchalik eng birinchi kompyuterlarda ham aynan shu klaviaturani saqlab qolishga qaror qilingan.
QWERTY so'zi lotincha klaviaturaning eng birinchi harflaridan yasalgan.
Kirillcha klaviatura esa harflarni terishni iloji boricha qulayroq va osonroq qilish uchun avval boshidan shu tartibda joylashtirilgan.
Boshqa klaviatura turlari ham bor:
Qwertz, Dvorak, Colemak, Azerty va b.
#nega #klaviatura
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega "@" belgisi o'ylab topilgan?
Qizig’i shundaki, bizda u “kuchukcha” deb nomlanadi, masalan, Vetnamda bu aylana harf deb ataladi, Gretsiyada – kichik o’rdak, Bolgariyada esa – maymun. Nega “Kuchukcha” kuchukcha deb nomlagan? Balki u yotgan kuchukchaga o’xshash ko’rinishga ega bo’lgani uchundir. Aytishlaricha, bu ifoda Adventure kompyuter o’yinidan kelib chiqqan va qahramonni hamrohlikda doim kuchukda bo’lgan, uning ismi – @ edi.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, @ belgida boshqa ko’plab qiziqarli nomlari bor: o’rgimchak maymun, maymun dumi, chuvalchang, filning xartumi, kesilgan shtrudel, koritsali bulochka, balikli rulet, qurbaqa, sichqoncha, kana va xokazo.
Hozirgi kunda elektron pochta manzillarida juda keng tarqalgan "@" belgisi, Internetga maxsus oʻylab topilmagan. Ushbu belgi Uyg'onish davrida ham ishlatilgan(XV-XVI asrlarda). Ispan, portugal va fransuz tillarida bu belgi an'anaviy ravishda arroba degan ma'noni anglatadi(vazn o'lchovi 12-13 kg). Keyin "kuchukcha" yuk jo'natmalariga ko'chib o'tdi, bu yerda foydalanish yozuvlarni qisqartirishga yordam berdi - bu "tomonidan" degan ma'noni anglatuvchi "preposition" ning inglizcha oldingi versiyasi edi.
Ushbu belgi buxgalteriya hujjatlarida ishlatilganligi sababli, tabiiy ravishda birinchi yozuv mashinalarining klaviaturalarida paydo bo'ldi. Aynan o'sha erda Amerikaning BBN Technology kompaniyasining tadqiqotchisi Rey Tomlinson uni uzoqdagi kompyuterga xabarlar yuboradigan pochta dasturini ishlab chiqayotganda payqagan. Shunday qilib, belgi elektron pochtaning ramziga aylanib qolgan)
#kuchukcha #nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Qizig’i shundaki, bizda u “kuchukcha” deb nomlanadi, masalan, Vetnamda bu aylana harf deb ataladi, Gretsiyada – kichik o’rdak, Bolgariyada esa – maymun. Nega “Kuchukcha” kuchukcha deb nomlagan? Balki u yotgan kuchukchaga o’xshash ko’rinishga ega bo’lgani uchundir. Aytishlaricha, bu ifoda Adventure kompyuter o’yinidan kelib chiqqan va qahramonni hamrohlikda doim kuchukda bo’lgan, uning ismi – @ edi.
Nima bo’lishidan qat’iy nazar, @ belgida boshqa ko’plab qiziqarli nomlari bor: o’rgimchak maymun, maymun dumi, chuvalchang, filning xartumi, kesilgan shtrudel, koritsali bulochka, balikli rulet, qurbaqa, sichqoncha, kana va xokazo.
Hozirgi kunda elektron pochta manzillarida juda keng tarqalgan "@" belgisi, Internetga maxsus oʻylab topilmagan. Ushbu belgi Uyg'onish davrida ham ishlatilgan(XV-XVI asrlarda). Ispan, portugal va fransuz tillarida bu belgi an'anaviy ravishda arroba degan ma'noni anglatadi(vazn o'lchovi 12-13 kg). Keyin "kuchukcha" yuk jo'natmalariga ko'chib o'tdi, bu yerda foydalanish yozuvlarni qisqartirishga yordam berdi - bu "tomonidan" degan ma'noni anglatuvchi "preposition" ning inglizcha oldingi versiyasi edi.
Ushbu belgi buxgalteriya hujjatlarida ishlatilganligi sababli, tabiiy ravishda birinchi yozuv mashinalarining klaviaturalarida paydo bo'ldi. Aynan o'sha erda Amerikaning BBN Technology kompaniyasining tadqiqotchisi Rey Tomlinson uni uzoqdagi kompyuterga xabarlar yuboradigan pochta dasturini ishlab chiqayotganda payqagan. Shunday qilib, belgi elektron pochtaning ramziga aylanib qolgan)
#kuchukcha #nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega odam uxlab qolish paytini eslamaydi?
Yotishdan oldin miyaning qisqa muddatli xotirasigina yoniq boʻladi.
Biror kishi uyqusidan 5 daqiqa oldin nima boʻlganini eslamaydi. Uyqu paytida bizning uzoq muddatli xotiramiz o'chiriladi. Masalan, agar siz uxlayotgan kishini uyg'otib, undan biron bir narsani so'rasangiz va u 5 daqiqadan kamroq vaqt ichida uxlab qolsa, u uygʻonganidan keyin u suhbat haqida hech narsa eslamaydi.
Chunki, uzoq muddatli xotira "oʻchirilgan", qisqa muddatli xotirada esa maʼlumot koʻp turmaydi😁
Baʼzi odamlarda, uyqu payti tugul, uygʻoq vaqtida ham uzoq muddatli xotira oʻchirilgan boʻladi, undaylar xalq tilida "esi yoʻq" deyiladi😂.
Bunga maʼlumotlarni haddan tashqari koʻp qabul qilish/kerak, nokerakka ajratmaslik/maʼlumotlarni filtr qilmaslik sabab boʻladi.
Bunday hollarda koʻpincha kuchli bosh ogʻrigʻi(migren) kuzatilishi mumkin.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Yotishdan oldin miyaning qisqa muddatli xotirasigina yoniq boʻladi.
Biror kishi uyqusidan 5 daqiqa oldin nima boʻlganini eslamaydi. Uyqu paytida bizning uzoq muddatli xotiramiz o'chiriladi. Masalan, agar siz uxlayotgan kishini uyg'otib, undan biron bir narsani so'rasangiz va u 5 daqiqadan kamroq vaqt ichida uxlab qolsa, u uygʻonganidan keyin u suhbat haqida hech narsa eslamaydi.
Chunki, uzoq muddatli xotira "oʻchirilgan", qisqa muddatli xotirada esa maʼlumot koʻp turmaydi😁
Baʼzi odamlarda, uyqu payti tugul, uygʻoq vaqtida ham uzoq muddatli xotira oʻchirilgan boʻladi, undaylar xalq tilida "esi yoʻq" deyiladi😂.
Bunga maʼlumotlarni haddan tashqari koʻp qabul qilish/kerak, nokerakka ajratmaslik/maʼlumotlarni filtr qilmaslik sabab boʻladi.
Bunday hollarda koʻpincha kuchli bosh ogʻrigʻi(migren) kuzatilishi mumkin.
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Nega odam shokolad yesa oʻzini yaxshi his qiladi?
Shokoladda baxt gormoni bo'lgan triptofan borligi tufayli. Bu sizning kayfiyatingizni sezilarli darajada oshiradi.
▶️Depressiyani davolashda ham shifokorlar ko'proq shokolad iste'mol qilishni maslahat berishadi.
▶️Qon topshirgan odamga ham shokolad beriladi, bu odamni tinchlanishi va qand moddasini meʼyorlashtirishi uchun.
P.s Shunday ekan shokolad yeb turing😅
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Shokoladda baxt gormoni bo'lgan triptofan borligi tufayli. Bu sizning kayfiyatingizni sezilarli darajada oshiradi.
▶️Depressiyani davolashda ham shifokorlar ko'proq shokolad iste'mol qilishni maslahat berishadi.
▶️Qon topshirgan odamga ham shokolad beriladi, bu odamni tinchlanishi va qand moddasini meʼyorlashtirishi uchun.
P.s Shunday ekan shokolad yeb turing😅
#nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Megabit 🆚 Megabyte
Internet tezligini o'lchash uchun fast.com yoki boshqa bir saytga kirdingiz. Deylik natija 8 Mbps. Yomonmas, ammo, internetdan biror video, musiqa yoki fayl yuklab olmoqchi bo'lsangiz, yuklab olish tezligi 1 MBs ekanligini ko'rasiz. Balkim tezlik o'lchaydigan xatodir yoki internet bilan muammo bormi? Yo'q!
⏱ Hamma gap "b" harfining kichik yoki kattaligida. Mbps-ning kengaytirilgani "Megabit per second" ya'ni "sekundiga Megabit" bo'ladi. MBs esa "Megabyte second" ya'ni "Megabayt sekund" bo'ladi.
8 Mbps = 1 MB
1 bayt ichida 8 bit bo'ladi. Bu degani sizning internet tezligingiz sekundiga 8 Mbps bo'lgandagina, yuklanayotgan fayl sekundiga 1 MB tezlikda yuklanadi.
🤓 Xulosa shuki, internet tezligini o'lchashda har doim megabit-dan foydalanadi. Bizning telefonimizning yoki kompyuterlarimizning xotira hajmi esa megabayt bilan o'lchanadi.
#internet #nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Internet tezligini o'lchash uchun fast.com yoki boshqa bir saytga kirdingiz. Deylik natija 8 Mbps. Yomonmas, ammo, internetdan biror video, musiqa yoki fayl yuklab olmoqchi bo'lsangiz, yuklab olish tezligi 1 MBs ekanligini ko'rasiz. Balkim tezlik o'lchaydigan xatodir yoki internet bilan muammo bormi? Yo'q!
⏱ Hamma gap "b" harfining kichik yoki kattaligida. Mbps-ning kengaytirilgani "Megabit per second" ya'ni "sekundiga Megabit" bo'ladi. MBs esa "Megabyte second" ya'ni "Megabayt sekund" bo'ladi.
8 Mbps = 1 MB
1 bayt ichida 8 bit bo'ladi. Bu degani sizning internet tezligingiz sekundiga 8 Mbps bo'lgandagina, yuklanayotgan fayl sekundiga 1 MB tezlikda yuklanadi.
🤓 Xulosa shuki, internet tezligini o'lchashda har doim megabit-dan foydalanadi. Bizning telefonimizning yoki kompyuterlarimizning xotira hajmi esa megabayt bilan o'lchanadi.
#internet #nega
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Internet sekin, nima qilish kerak?
Internet yaxshi ishlamasligi Oʻzbekistondagi azaliy muammo, koʻpchilik uyali aloqa operatorini soʻkadi buni orqasidan. Lekin har doim ham ular aybdor emas.
1. Brauzer keshi. Biror sayt yoki sahifani sekin yuklanishi brauzer keshi toʻlib ketganini bildiradi.
2. Yangilanishlar. Ilova yangilanishlarini avtomatik qilmaslik. Kerakli ilovalarnigina, yangilanishdagi xususiyatlar yoqsagina yangilash kerak.
3. Uyali aloqa stansiyalari 5dan 35km masofagacha signal tarqata oladi. Olis burchaklardagi aholi turar joylaridan stansiya qurish operator uchun foyda keltirmaydi.
Yana qalin devorli joy, podval joylarda signal yaxshi boʻlmaydi. Baʼzida hatto 4G ishlamasligi mumkin, shunda 3G rejimiga qoʻyish muammoni hal qiladi
4. Wi-fi yaxshi ishlamasligi:
Tizim yangilanishlarini yuklab olinishi; Katta fayl va torrentdan yuklash; Viruslar - siz hech qaysi internet isteʼmol qiluvchi narsani ishlatmayapsiz, lekin trafik ketyapti; koʻp odam ulanishi; texnik nosozliklar; puli toʻlanmagani😆
5. Samalyot rejimi aloqa modulini qayta ishga tushirishga yordam beradi, aloqa sifatsizlashganda yoki umuman yoʻqolganda rejimni 20-30soniyaga yoqib, keyin oʻchiring.
6. Mobil operator qamrov zonasi.
Siz yangi sim-karta oldingiz yoki boshqa joyga koʻchdingiz, shunda sizda umuman hech narsa ishlamay qoldi(sim-karta bilan bogʻliq). Operator qamrov zonasida emassiz, yaʼni sizga signalllar yetib kelmaydi. Boshqa operatorni tanlash kerak.
7. Trafik. Mobil trafik tugab qolishini sezmasligingiz, kompaniya ogohlantiruv xabarini olmasligingiz yoki koʻrmay qolishingiz mumkin. Vaqti vaqti bilan tekshirib turing 😁
#nega #maslahat
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Internet yaxshi ishlamasligi Oʻzbekistondagi azaliy muammo, koʻpchilik uyali aloqa operatorini soʻkadi buni orqasidan. Lekin har doim ham ular aybdor emas.
1. Brauzer keshi. Biror sayt yoki sahifani sekin yuklanishi brauzer keshi toʻlib ketganini bildiradi.
2. Yangilanishlar. Ilova yangilanishlarini avtomatik qilmaslik. Kerakli ilovalarnigina, yangilanishdagi xususiyatlar yoqsagina yangilash kerak.
3. Uyali aloqa stansiyalari 5dan 35km masofagacha signal tarqata oladi. Olis burchaklardagi aholi turar joylaridan stansiya qurish operator uchun foyda keltirmaydi.
Yana qalin devorli joy, podval joylarda signal yaxshi boʻlmaydi. Baʼzida hatto 4G ishlamasligi mumkin, shunda 3G rejimiga qoʻyish muammoni hal qiladi
4. Wi-fi yaxshi ishlamasligi:
Tizim yangilanishlarini yuklab olinishi; Katta fayl va torrentdan yuklash; Viruslar - siz hech qaysi internet isteʼmol qiluvchi narsani ishlatmayapsiz, lekin trafik ketyapti; koʻp odam ulanishi; texnik nosozliklar; puli toʻlanmagani😆
5. Samalyot rejimi aloqa modulini qayta ishga tushirishga yordam beradi, aloqa sifatsizlashganda yoki umuman yoʻqolganda rejimni 20-30soniyaga yoqib, keyin oʻchiring.
6. Mobil operator qamrov zonasi.
Siz yangi sim-karta oldingiz yoki boshqa joyga koʻchdingiz, shunda sizda umuman hech narsa ishlamay qoldi(sim-karta bilan bogʻliq). Operator qamrov zonasida emassiz, yaʼni sizga signalllar yetib kelmaydi. Boshqa operatorni tanlash kerak.
7. Trafik. Mobil trafik tugab qolishini sezmasligingiz, kompaniya ogohlantiruv xabarini olmasligingiz yoki koʻrmay qolishingiz mumkin. Vaqti vaqti bilan tekshirib turing 😁
#nega #maslahat
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
Smartfon oʻyin vaqtida nega qotadi?
1. Internet. Agar siz onlayn oʻyin oʻynayotgan boʻlsangiz, avval internetni yaxshilang. Wi-figa ulanib oʻynaganda yaxshi ishlasa, demak muammo sim-kartada.
2. RAM. Har qanday smartfon unda SD 888 chipi boʻlsa ham, 8Gb RAM xotirasi boʻlsa ham muammo boʻlishi mumkin. Ishlamayotgan, fonda RAMni "yeyayotgan" ilovalarni oʻchirish kerak.
3. Kesh. Kesh bu ilovalarning intenetdan yuklagan maʼlumotlari. Ularni vaqti-vaqti bilan tozalab turish kerak. Smartfon normal ishlashi uchun 20% boʻsh joy boʻlishi shart.
4. Energiya tejash. Oʻyin vaqtida energiya tejash rejimini oʻchirish kerak.
Yana tizim yangilanishlarini tekshirish kerak, xatoliklar tizimda boʻlsa yangilanish buni yechimi.
Agar yuqoridagilarning hech qaysisi yordam bermasa, smartfonni xizmat koʻrsatish markaziga/mutahasisga olib boring(Oʻzbekistonda Samsungniki bor bilishimcha).
Kompyuter nega qotadi?
#nega #smartfon #game
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
1. Internet. Agar siz onlayn oʻyin oʻynayotgan boʻlsangiz, avval internetni yaxshilang. Wi-figa ulanib oʻynaganda yaxshi ishlasa, demak muammo sim-kartada.
2. RAM. Har qanday smartfon unda SD 888 chipi boʻlsa ham, 8Gb RAM xotirasi boʻlsa ham muammo boʻlishi mumkin. Ishlamayotgan, fonda RAMni "yeyayotgan" ilovalarni oʻchirish kerak.
3. Kesh. Kesh bu ilovalarning intenetdan yuklagan maʼlumotlari. Ularni vaqti-vaqti bilan tozalab turish kerak. Smartfon normal ishlashi uchun 20% boʻsh joy boʻlishi shart.
4. Energiya tejash. Oʻyin vaqtida energiya tejash rejimini oʻchirish kerak.
Yana tizim yangilanishlarini tekshirish kerak, xatoliklar tizimda boʻlsa yangilanish buni yechimi.
Agar yuqoridagilarning hech qaysisi yordam bermasa, smartfonni xizmat koʻrsatish markaziga/mutahasisga olib boring(Oʻzbekistonda Samsungniki bor bilishimcha).
Kompyuter nega qotadi?
#nega #smartfon #game
Secretius - Fan, Texnika va hayotdagi savollarga javob beruvchi, foydali va qiziqarli.
